MPG verlaging is top, maar wel werk aan de winkel

Door: Ieke Selen, mede-oprichter Tala

Het bouwnieuws van afgelopen weken bewijst maar weer eens dat we midden in een duurzame transitie zitten. De Milieuprestatie Gebouwen (MPG) wordt aangescherpt. Conceptuele bouwprojecten zijn onafhankelijk doorgemeten, waaronder die van ons. Biobased pilots schieten als paddenstoelen uit de grond. Maar ondertussen wordt ook duidelijk dat we er nog niet zijn als we echt duurzaam willen bouwen.

Minister Hugo de Jonge kondigde recent aan dat hij de MPG (Milieuprestatie Gebouwen)-eisen per 1 januari 2025 wil aanscherpen. Van 0.8 naar 0.5, met een paar uitzonderingssituaties. Goede zaak dat de minister deze eisen aanscherpt, een deel van de markt maakt pas duurzamere keuzes als het moet. Onze woningen zijn natuurlijk al klaar voor deze aanpassing. Al valt het ook voor ons nog niet mee om een goede MPG score te halen, terwijl wij in alles de meest duurzame keuzes maken. En daarin zijn wij niet de enige.

Overzicht duurzame prestaties

Een groep aanjagers van conceptueel en duurzaam bouwen heeft een flink aantal conceptuele woningprojecten laten doorrekenen op hun duurzame prestaties. Dit hebben ze onafhankelijk gedaan volgens de indicatoren van Het Nieuwe Normaal. Die gratis brochure lees je hier. Het heeft een heel mooi overzicht.

Maar wat ook opvalt is dat biobased concepten die goed scoren op alle duurzame indicatoren, meestal niet de laagste MPG scores hebben. Terwijl alleen die MPG door de overheid wordt aangehouden als duurzaamheidseis. Sterker nog: Een heel aantal betonconcepten komt er wat betreft MPG beter uit dan de biobased variant. Je kan op je klompen aanvoelen dat dat niet helemaal klopt. Werk aan de winkel om van de MPG berekening een eerlijke methode te maken.

Een heel aantal betonconcepten heeft een betere MPG dan de biobased variant. Je kan op je klompen aanvoelen dat dat niet helemaal klopt!

 Ieke Selen, mede-oprichter Tala

Achterhaalde uitgangspunten

Hoe dit komt? Sommige nieuwe innovaties, bepaalde biobased materialen of combinaties in een installatieconcept komen nog niet voor in de Nationale Milieu Database. Regel is dan dat je een alternatief moet kiezen dat zo dicht mogelijk in de buurt komt en helaas vrijwel altijd een ongunstiger score tot gevolg heeft. Een soort onzekerheidsmarge, omdat het nog niet is opgenomen in de database. We ervaren ook dat materialen soms te generiek zijn opgenomen. Terwijl met een betere nuance of onderverdeling in eigenschappen of capaciteit (installaties) een reëlere score bereikt kan worden.

Daarnaast zit er nog altijd een zeer achterhaalde denkwijze in de rekenmethodes. Ze gaan er vanuit dat beton gerecycled wordt en hout direct na de levensduur de verbrandingsoven in gaat. Volgens mij hebben we genoeg puin om onder de snelweg te storten. Hout uit huizen (zeker CLT) kan na 100+ levensjaren nog vele jaren hergebruikt worden en uiteindelijk nog verwerkt worden in plaatmateriaal. Houtvezelisolatie gooi je zelfs gewoon op de compost hoop, terug naar de aarde, hoe circulair wil je het hebben?

Ook wil Hugo de Jonge nog geen waardering invoeren van CO₂-opslag in hout en ander biobased materiaal. Een gemiste kans om voorop te lopen, maar het onderwerp wordt ook niet van tafel geveegd. De demissionair minister wijst erop dat de Europese Unie al werkt aan Whole Life Carbon-berekeningen (WLC). Daar moet begin 2024 meer duidelijkheid over komen. Hij wil die besluiten afwachten en niet zelf het wiel uitvinden. Dat kunnen we ergens ook wel weer begrijpen.

Wij laten ons hier trouwens allemaal niet door weerhouden. Wij gaan voor de meest duurzame opties, of die nou goed scoren in een verouderde rekenmethode of niet. We gaan ervanuit dat dit de komende jaren echt wel gaat veranderen.

Duurzame transitie kost tijd

We komen er wel, daar hebben wij alle vertrouwen in. Het duurt even om de koers te wijzigen, nadat we 100 jaar met baksteen en beton hebben gebouwd. Daarvóór bouwden we trouwens ook al met hout, dus zo vreemd is het niet. Maar een transitie kost tijd. Een paar koplopers nemen wel reuze stappen, maar de rest gaat stapje voor stapje. Zo gaat dat.

Volgende punt op de agenda: die kromme MPG-berekeningen aanpakken, het liefst vóór 1 januari 2025 de nieuwe eis ingaat. Dan gaan we echt stappen zetten in duurzaam bouwen.

Modelwoning in Den Bosch

En we nodigen jou en ook Hugo de Jonge uit om tijdens de Dag van de Volkshuisvesting onze modelwoning te bezoeken in Den Bosch. Hou onze berichten in de gaten, want er komt een mooi event aan dat weer een positieve impact zal hebben op die duurzame transitie in de bouw.